viernes, 29 de enero de 2010

“Partera Chae”.

“Partera Chae”.


Partera chae ha`e pe kuñakarai térã karai ijae reínteva oipytyvõva tapiaite kuñanguérape imenby hag̃ua, kóa ko tembiapo ymaite guive oĩ tapicha ojapóva jaikuaaháicha yma ndaoporiva`ekua pohãnohára ikatupyrýva ko`ã mba`épe ha`éva hina kuña ñemomemby, upéicha rupi heta tapicha oĩ pe pokatu orekóva ome`ẽva`ekue chupekuéra Tupã oĩpytyvõ hag̃ua opaite tapichápe.

Avei ko`ã tapicha kutupyry oporomonguera heta mba`asýgui ikatúva ja`e: oheo, py`a ruru, py`a rasy, akã rasy, kambyryrujere, tye chivivi, yvytu jepeju; ha ambue mba`asy. Heta jeýnte ko`ã mba`asykuéra umi pohãnohára ko`ág̃agua oñembakatupyryva`ekue sapy`ánte ombotuichaiterei hákatu oĩramo tapicha ijaereívante oipohãno sapy`aite ko`ã mba`asy oje`eva`ekue yvateve.


Péicha jahecha mba`éichapa ikatupyry ko`ã tapicha, jaikuaavévo Partera rembiapóre amombe`úta peẽme peteĩ ñemombe`u.

- Péva he`iva`ekue chéve che sy:

Ña Sepi héra peteĩ kuñekarai ha`e ningo partera raka`e, heta kuñáme oipytyvõva`ekue imemby hag̃ua.

Omombe`u avei mba`éichapa pe tembiapo ojapóva omomemby hag̃ua kuñanguérape.Hikuái ndajeko oikuaa guive hyeguasuha ohomeme ña Sepi rendápe, oho hikúa araapy ha arapo jave ojejapichyka ha omohendaporã mitãmíme oĩva isy ryepýpe, péicha kuñanguéra porundy jasy jave oho partera rendápe.

Péicha ña Sepi ha`e kuñakarai imba`eporãva, pe hyeguasúva ndaikatúiramo oho hendápe ha`ete voi oñemboja kuñakarainguéra rendápe ohecha hag̃ua mba`éichapa oĩ pe hasykatúva.Ág̃akatu og̃uahẽ vove ára kuña imemby hag̃ua oĩma voi peteĩ kavaju ñapytĩháre oha`arõvo ojeho hag̃ua oñemomaitei ña Sepípe ou hag̃ua.



Pe araitépe ña Sepi ombyaku y, upe rire oñepyrũ ojapichy mbarete mbareteve kuña rye oñeha`ãvo omoĩporã mitãmíme ikatu hag̃uáicha osẽporã, sapy`aitérõ g̃uarã osẽma mitãmi isy ryepýgui, oma`ẽporã ha ohupi ijyva ári ojesarekoporã hese, sapy`ánte oĩramo kunumi nahasẽiva heñói rire, ña Sepi oipyhy mitãmi ikupýgui omosaingo ha oheviro`opete kangymi, péva ndaje ojejapo mitã ijahy`o soro hag̃ua ikatu hag̃uáicha omokõporã yvyty ha ipytuhẽ hag̃ua.

Upeimínte ombojahu mitãmíme omboaoporã oikotevẽro, ha avei oñapytĩ mokõi hendápe mitã puru`ã, ha oikytĩ hembyre, upeva`erã oipuru inimbo ikatu hag̃uaícha ha`eñorei oso ha okuera.


Ha rire oipyhy kunumíme omoĩvo peteĩ voko`ípe oikuaa hag̃ua ipohyikue.Ko`ã mba`e ojapopa rire ha`e ojesareko mitãmi sýrema, omopotĩporã kuñáme, ha ho`ysãramo pe ára jave omboao purusuporã péicha avei omoakãrehegua ha ombopyao oni hag̃ua kuña hasy upe rire.
Avei ndaje karai, kunumi túa, oĩva upe rupi ojo`omavoi oikóvo yvykua ikatu hag̃uáicha ombo`yvyvy mitãmi ryrukue (placenta)


Avei ña Sepi oiporopohãno ñembo`e rupive (vencimiento), oĩramo mitãmi ojeoheáva térã ikambyryryjere ha`e omonguera katueterei, upeva`erã ojeguerahava`erã hasývape araapy ha arapo javeve ikatu hag̃uáicha pe ñe`ẽreity omongueraporã mitãme avei kakuaápe, ojehova`erã hendápe ka`arupytũ jave, péicha pe mba`evai ohopa kuarahy reiképe ha ndouvéima upe rire.


Péicha ndajeko omombe`úmiva`erã ña Sepi, ha`éko ojapo parundy arýma omano hague.Ojeguerahava`erã ndaje mitãmi hasýramo kambyryryjerégui mokõi térã hetave ára sapy`ánte he`imiva`erã ndojapoporãi pe pohãno oĩramo ava ipy`avíava, avei tapicha ndojeroviáiva hese, péicharamo ndoikatúi oporomongueraporã oĩre pe jerovia`ỹ pe ñembo`e ojapóvare.








No hay comentarios:

Publicar un comentario