lunes, 25 de enero de 2010

Karai Mariano Barrios

Tenda hi`arareñói haguépe karai Mariano Barrios

Karai Mariano Barrios hi`arareñói Caazapá-pe 12 jasypokõi ary 1926, isy héra Anastasia Barrios, itúva jekuaa`ỹva, upévare ha`e ogueraha isy rerajoapýnte “Barrios”, ha`e oho mbo`ehao upe itávape voi mokõiha mbo`esyry pevénte (2º grado). Upéicha upe távape ha`e mitãmi guive omba`apóva kokuépe, upéi ikaria`ývo osẽ oho tahachirópe opyta mokõi ary Primera Compañía Base de Aérea Paraguaýpe.

Upé tahachirópe ohecha ypy ñe`ẽpapára Emiliano R. Fernández- pe, upe javérõ Emiliano oĩva`ekue Intendencia-pe, ha upéicha rupi ha`e ohai avei ñe`ẽpotykuéra oguerekóramojepe voi ipype pe ñe`ẽpapára reko, ohecharamógui ñe`ẽpapárape. Hembiapo apytépe oĩ: Escuelero, Palomita Misionera, Ana Rosa, Edelira Poty, General Artigas Azucena Morotĩ ha ambue.

Ary 1978 pe ha`e oho táva Edelirape hembireko mokõi ta`ýra ha mokõi tajýra reheve, oñepyrũ omba`apo kokuépe.

Ko`ág̃a opyta ha`eño ta`yrakuéra kokue akãme, hembireko ohova`ekue ichugui,

ambue tapicha kuimba`e oguerokañy ichugui, ha upe ára guive ndoikuaavéi mba`eve

hembiayhukuégui

Azucena Morotĩ


Peteĩ arako`ẽme

ahasávo rohecha

rasaite romomorã

kuñami marangatu.

Azucena morotĩpoty

Che kerapoty reraháva

aipotanga`ura`e ipoty ku che po`a

nderyakuã che añuã

Azucena Morotĩ.

Nemandu`ápa che vida

ha`eramoguare ndéve

emboykénte che ñe`ẽ

oiméramo oĩ rehayhuvéva

taseginte che rape

apagavo che destino

por un largo y oscuro camino

che año tañeñandu.

Upérõ mbeguemi ahasávo

aipo`o ndepotymi

jeguakáramo arekómi

tapiaite amo aikoháre

ahai che kuatiare

nde rekove kunu`ũ

aiko hagua vevuimi

por las sendas del destino

añorando tu camino

che Azucena Morotĩ

Apohára: Karai Mariano Barrios

General Artigas

General Artigas


¡General Artigas!

Pueblito lejano

Que tanto te amo

Con gran frenesí.

Yo quiero brindarte

Con mi dulce canto

Tú eres mi encanto

Desde que te conocí

Lo llevo en el alma

Tu nombre sagrado

Lejo de tu lado

Jamás olvidaré

Será mi recuerdo

Tu senda olorosa

Cual prenda preciosa

Que ayer lo deje

¡General Artigas!

Siempre en mi memoria

En mi transitoria,

Porque eres dueño

De mi gran tesoro

Que tanto te añoro

Que yo siento en ti

La tierna fragancia

De flores praderas

Que hoy yo quisiera

Dejarte con el,

Pueblo primorosa

Que nadie te iguala

Tu nombre te engala

A mi tierra edén.

Pero un día quizás

Ni el tiempo tal vez

Llegue a florecer mi felicidad

Que un tiempo después

Sin que la esperanza

Mi pobre añoranza

Te vuelva a besar.

Apohára: Karai Mariano Barrios

Edelira Poty

Edelira Poty



Aseguíta che rape

con mi profundo dolor

adiós mi esperanza flor

rohejáta añeñandu.


Por que ko che mborayhu

oikóma menospreciado

che rekove kautivado

causa chénte rohayhu.


Nde resami rataindy

cual un rayo de lucero

alumbrará mi sendero

ani pytũmbýpe aiko.


Hi`ãnteva`ekue areko

che rekovépe la suerte

ante Dios llegar mi muerte

roipo`óvo yvotymi.


Kuarahy reikévo aháta

alla por lo infinito

como un raro pajarito

nde réra aropurahéi


Og̃uahẽ ñande pohéi

mis clamores amorosos

si ndaha`éigui dichoso

emboyke che mborayhu.


Nde rerami añongatu

dentro de mi corazón

tu fragancia de ilusión

nde ryakuãmi chemoirũ.


Ha yvytúnte iñirũ

ha ohasávo oheja

neñe`ẽ ha nde puka

vevuimíko che ahendu.


Nde rekoviáko aipo`o

los pimpollos mañaneros

Muñequita encantadora

Niña Edelira Poty.


che rekovéko ambyasy

por los rincones frondosas

por tu cariño engañosa

añohẽvo che resay.


Pyharérõ chemoirũ

la vaga luna del cielo

a mi tristeza un consuelo

che rapemi omyesakã.


Ha neakãre toheja

diamantino del oriente

porque ñande para siempre

ipaháma jajohecha.

Apohára: Karai Mariano Barrios